بسم رب الشهداءوالصدیقین

انتخاب اسم برای دختر 

یکی از وظایف دینی و مسئولیت‌های انسانی پدران و مادران نسبت به فرزندان خویش، گزینش نام پسندیده برای آن‌هاست. از نظر اسلام، نام خب، حقی است برای فرزندان که مسئولیت انتخاب آن بر عهده‌ی پدر و مادر نهاده شده است. نامی که پدر و مادر برای کودک خود انتخاب می‌کنند تا لحظه‌ی مریک شریک زندگی اوست و به لحاظ دارا بودن پیام فرهنگی که از معنا و مفهوم خود به همراه دارد الهام‌بخش بوده و بر فرد و جامعه تأثیر می‌گذارد.

با انتخاب اسامی پیامبران،اولیای خدا و مردان و زنان بزرگی که یادشان بزرگی، عظمت، از خودگذشتگی، شجاعت، ایثار و فداکاری را تداعی می‌کند ضمن رسوخ بیش از پیش دوستی و محبت آن بزرگواران در نفس و جان آدمی مقامات انسانی و منزلت رفیع آنان در دل‌ها زنده خواهد ماند.

بهترین هدیه برای فرزندان انتخاب اسم برای اوست. امیرمؤمنان(ع) فرمود: «قالَ رَسُول(ص): «إِنَّ أَوّلَ ما یَنْحَلُ أَحَدُکُمْ وَلَدُهُ الاسْمَ الْحَسَن، فَلْیُحْسِنْ أَحَدُکُمْ اِسْمَ وَلَدِهِ»[1]: پیامبر(ص) فرمود: «اولین هدیه‌ای که هر یک از شما به فرزندش می‌بخشد نام خوب است پس بهترین نام را برای فرزند خود انتخاب کنید».

موسی بن بکر از رضا(ع) نقل می‌کند: «أوّل ما یبرُّ الرَّجُلُ وَلَدَهُ أن یُسّمیهِ باسمٍ حَسَنٍ، فَلیُحْسِنُ أَحَدُکم اسمَ وَلَدِهِ»[2]: «اولین نیکی و احسان مرد به فرزندش آن است که نام خوب برای او انتخاب کند. پس برای فرزندا خود از بهترین نام‌ها استفاده کنید».

انتخاب نام خو، در قیامت تأثیر دارد زیرا که در قیامت انسان‌ها را به اسم و نام خودشان می‌خوانند[3].

شکی نیست که الفاظ و اسامی هر چند نیکو و پسندیده باشند نمی‌توانند به تنهایی آدمی را سعادتمند گردانند و مقصود از روایات گذشته این است که نام‌های نیکو زمینه‌ی روانی و تلقینات روحی و اجتماعی مثبتی فراهم می‌کنند که اگر شخص صاحب‌نام در افق آن قرار گیرد و به اخلاق والای پیامبر اکرم(ص) و سیره‌ی اهل‌بیت عصمت(ع) آراسته گردد، به حقیقت پیوسته و راه بهشت را به روی شخص می‌گشاید.

نکته‌ی مهم در نام‌گذاری این است که نام هر کس و هر معنایی که بر روی کودک گذاشته شود، با ذکر مکرر آن در طول زندگی، یاد و خاطره و ویژگی‌های آن شخص و آن معنا در ذهن و روان کودک تأثیر گذارد و پیوند خاصی بین آن دو ایجاد می‌شود که سعادت و شقاوت او مؤثر است[4].

باید برای فرزندان نام‌های پیامبران، امامان، رهبران راستین و نام‌هایی که نشانه‌ی بزرگ و پارسایی و بندگی خداست انتخاب کرد و از نام‌های فراعنه و پادشاهان جابر و ستمگر و آنان که ترویج مظاهر باطل و شادی‌بخش شیطان و دشمنان خداست پرهیز گردد[5].

نام پیامبر و علی و فاطمه(ع) جلوه‌ی خاصی دارد که در دنیا و آخرت اثر خود را می‌بخشد. از این رو نباید به فرزندانی که نامشان محمّد است توهین یا بی‌احترامی گردد و نباید آنان را کتک زد. البته ا ین به این معنا نیست که نسبت به سایر فرزندان بی‌احترامی شود یا آنان را مورد ضرب و شتم قرار دهند، بلکه این احترام فوق‌العاده به احترام نام مقدس رسول(ص)، علی و فاطمه(ع) است[6].